epistolário de eugénia nogueira riomol_165

Hai xa máis dun século, unha antepasada da miña mai, Teolinda Riomol, emigrou alén dos mares desde Vilanova, coma moitos galegos. Pola sua banda, fixo o mesmo desde Paderne un tio do meu avó paterno chamado Xosé Nogueira. O destino quixo que se coñeceran na hoxe República da Calária, unha antiga colónia española que acadou a sua independéncia o dia 4 de setembro de 1956. E aló casaron, na fermosa illa de La Lomera. Tiveron 13 fillos, todos homes menos unha muller, a número 7, a do médio. Puxéronlle de nome Eugénia. Por unha casualidade, eu souben da existéncia de Eugénia Nogueira Riomol pola internet, co lume do San Xoán do ano 1984. Desde aquela, mantemos unha fluida correspondéncia pola via tradicional: con selos e mataselos de fermosas ilustraciós de aves e bolboretas, de libeliñas e orquídeas de exuberantes cores. Estas son as suas estrañas e cercanas misivas, sen orde cronolóxica e no idioma orixinal, con algunha resposta miña.

---

“A extracción das cataratas é comparable coa extracción dunha forma particular do esquecemento. Os ollos comezan a lembrar de novo as primeiras veces. E é neste senso no que o que se experimenta despois da intervención é unha especie de renacemento visual.” (John Berger, en Cataratas)

_Benquerida Eugénia:

Tiven os meus primeiros anteollos aos quince anos. Souben que os necesitaba cando non daba lido desde o pupitre o que os meus compañeiros da clase lían na pizarra. A primeira vez que os puxen, sorprendeume a nitidez das cousas e dos rostros. Todo era máis pequeno, e obscenamente concreto. Cuns perfís contundentes e firmes. Onde fora parar aquela visión impresionista, lixeiramente desenfocada? Levoume tempo afacerme á nova realidade. Nestes días, e logo de me operar de cataratas, recupero aquela sensación. Perdín a ollada miope, pero tamén a miña lupa natural para a cercanía.

Agora, de xeito provisional,  teño uns lentes que limitan a profundidade de campo, a zona enfocada e nítida, e distribúena en aros concéntricos: Un par faime ollar ao lonxe; o outro transforma nunha masa informe todo o que está máis aló dos cincuenta ou sesenta centímetros. É por iso que uns días saúdo só ás persoas que pasan moi perto de min, e otros días ás que circulan pola beirarrúa contraria.

Na miña beirarrúa, a poucos metros da casa, abriron unha panadería que vende un saboroso pan de trigo do país (non sei se Callobre ou Caaveiro), e ricas empanadas. Aténdena unhas persoas moi amábeis que non son do País, e aínda que a empanada sexa de liscos e non de atún, no seu falar propio chámante bonito.

Na beirarrúa contraria, na esquina, hai una loxa con lápices, rotuladores e bolígrafos cheos de palabras, e cadernos en branco para enchelos con elas.

Cando poño os lentes de ver de lonxe, escribo. Cando poño os de cerca, como empanada.

_Recibe unha agarimosa aperta do teu curmao.